انواع نخ در خیاطی چه کاربردی دارد؟

تصور کنید که به یک مسابقه بزرگ خیاطی دعوت شدید. در این مجمع بزرگ انواع ابزارهای اساسی و پیشرفته خیاطی برای شما فراهم شده است. اما پارامتر اصلی خیاطی یعنی نخ در اختیارتان نمی‌گذارند و شما موظف به دوخت لباس‌هایی خاص و منحصر به فرد هستید. به نظر شما امکان پذیر است؟

ممکن است برخی از شما پاسخ مثبت و برخی پاسخ منفی بدهید. در حالت کلی خیاطی بدون نخ، کاری کاملا دشوار و غیر ممکن است. بنابراین بهتر است که همین الان جهت شناخت انواع نخ در خیاطی دست به کار شوید. و با شناخت انواع آنها، بهترین استفاده را از نخ‌ها ببرید.

تاریخچه نخ و نخ ریسی

در پاسخ به سوال ” نخ چیست؟ ” باید گفت که به رشته‌های بلند و باریکی که به روش ریسندگی کنار یکدیگر قرار می‌گیرد، نخ می‌گویند. نخ از دیرباز و دوره نوسنگی برای بافتن پارچه و تهیه لباس برای انسان های اولیه مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دوک نخ ریسی هم به عنوان تنها ابزار این کار در آثار باستانی کشف نمودند و وجود صنعت ابتدایی نخ ریسی را نشان می دهد. اولین دوک های نخ ریسی در دوران نوسنگی در ایران کشف و مورد بررسی قرار گرفتند.

وجود مهری با نقش یک زن در حال ریسیدن نخ در محوطه چغامیش خوزستان این ادعا را ثابت کرد. تصویر این زن بر روی مهر به روشنی وجود یک چنین ابزاری را در آن دوره برای نخ ریسی نشان می دهد. این تصویر زنی با موهای بلند است که لباسی بدون آستین به تن دارد و چهره ای زیبا داشته و زیورآلاتی فراوان به خود آویزان کرده و به صورت نشسته با دوکی در دست، نخ ریسی می کند.

بنابراین می‌توانیم به کمک مستندات موجود، به آغاز آموزش خیاطی در منزل پی ببریم.

طبقه بندی انواع نخ در خیاطی

خیاطان و مدرسان علوم دوخت، نخ را بر اساس جنس، الیاف، نمره نخ و ضخامت، به انواع نخ در خیاطی تقسیم می‌کنند. هر یک از این نخ‌ها بر اساس ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی برای دوخت پارچه‌های مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله به معرفی انواع نخ و کاربرد آنها می‌پردازیم.

انواع نخ بر اساس جنس و الیاف

زمانی که انسان‌ها ریسندگی نخ را آغاز کردند، از مواد طبیعی اعم از پشم، ابریشم و پنبه برای تولید نخ بهره می‌برند. سپس با گسترش جمعیت انسان‌ها، پشم، ابریشم و پنبه تولیدی، کافی نبودند. بدین ترتیب شیمی‌دانان و مهندسان دست به کار شدند و نخ‌هایی با الیاف مصنوعی نظیر پلی استر، نایلون و… تولید کردند.

بنابراین امروزه انواع نخ در خیاطی بر اساس الیاف مصنوعی و طبیعی و مخلوط به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود.

نخ پلی استر؛ نمونه ای از انواع نخ در خیاطی

نخ پلی استر، نمونه ای انواع نخ در خیاطی بوده، که از دوام بسیاری زیادی برخودار است و با شستن زیاد، رنگ آن تغییر نمی کند. این نخ همان طور که از اسمش پیداست، توسط مواد شیمیایی و در آزمایشگاه تولید می‌شود. اما نخ پلی استر قابلیت ترکیب و اختلاط با سایر الیاف مانند پنبه و پشم را دارد.

نخ پلی استر برای دوخت دستی و چرخ خیاطی مناسب است. البته بهتر است هنگام انتخاب نخ، به جنس و دوام پارچه دقت نمایید . به طور مثال اگر برای پارچه پنبه‌ای از نخ پلی استر استفاده نمایید، به دلیل دوام کم پارچه، پس از مدت کوتاهی پارچه در قسمت دوخت ریش شده و پاره می‌شود.

انواع نخ نایلونی

نخ نایلونی، درست مثل نخ پلی استر، نوعی نخ مصنوعی به شمار می رود و برای دوختن انوع پارچه ها مناسب است. نخ نایلونی در وزن ها و ضخامت های مختلف در بازار وجود دارد و شما می توانید برای دوختن انواع پارچه های ضخیم و نازک، از آن استفاده کنید. یادتان باشد که این نوع نخ مقاومت چندانی در برابر گرما و حرارت ندارد و نباید آن را در معرض حرارت یا اتو قرار دهید.

نخ پنبه‌ ای طبقه ای از نخ های خیاطی

نمونه نخ پنبه ای، همان طور که از نامش پیداست، از گیاه پنبه تولید می شود و در شمار نخ های طبیعی قرار می گیرد. نخ پنبه ای از پرکاربردترین نخ ها در حوزۀ خیاطی به شمار می رود و بسیار محکم و در عین حال، لطیف است. نخ پنبه ای، به هیچ وجه کش نمی آید؛ از این رو، اگر چیزی را با این نخ بدوزید، به هیچ وجه فرمش را از دست نخواهد داد؛ اما یادتان باشد که نباید از این نخ برای دوختن پارچه های کشی استفاده کنید، چرا که این نخ انعطاف پذیر نیست و خاصیت کششی ندارد؛ از این رو، ممکن است پاره شود. از این نخ برای دوختن پارچه های ۱۰۰ پنبه ای استفاده کنید. نخ پنبه ای از گزینه های مناسب برای دوختن چهل تکه و استفاده از پارچه‌ های اضافه به شمار می رود.

نخ ابریشم

ابریشم طبیعی از دیرباز جزو بهترین و گران قیمت  مدل نخ‌ در خیاطی محسوب می‌شود. از ابریشم علاوه بر دوخت و دوز در تولید پارچه، نیز استفاده می‌گردد. امروزه نخ ابریشم به صورت مصنوعی و با استفاده از ملکول‌های سلولز به تولید انبوه می‌رسد.

نخ ریون

نخ ریون، نمونه‌ای از نخ‌های زینتی محسوب می‌شود که دوام بسیار پایینی دارد ولی جهت تزیین در لباس‌ها بکار می‌رود. بدین ترتیب می‌بایست از پارچه ریون جهت دوخت درز لباس و اتصال قطعات پارچه به یکدیگر استفاده نکنید.

نخ فلزی زیباترین مدل از انواع نخ

نخ‌های فلزی نمونه‌ای دیگر از انواع نخ در خیاطی هستند که در تولید آنها از فلزات براق استفاده می‌شود .برخی از این نخ‌های فلزی شمل روکش فلز و برخی تمام فلز هستند. از نخ‌های فلزی جهت تزیین و گلدوزی بهره می‌گیرند. یکی از بارزترین نمونه کاربرد این نخ‌ها نقش‌های طلایی رنگ حک شده، بر پارچه سیاه کعبه می‌باشد. این نقش‌ها و نام‌های خدا، به وسیله نخ‌های فلزی تمام طلا انجام شده است.

نخ پشمی

نخ پشمی یا فاستونی، نمونه‌ای از نخ‌های ضخیم هستند که از مواد طبیعی و مصنوعی تولید می‌شوند. این نخ می‌تواند در بافت با قلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای دوخت پارچه‌های نازک مناسب نیست.

نخ نامرئی

نخ نامرئی نمونه‌ای از انواع نخ در خیاطی می‌باشد که کاملا از الیاف پلاستیکی تولید می‌گردد. از این نخ در جواهرسازی و سنگ دوزی روی لباس استفاده می‌کنند.

انواع نخ های خیاطی موجود در بازار

امروزه انواع نخ در خیاطی، در تمامی فروشگاه‌ها معتبر لازم خیاطی و خرازی‌ها موجود هستند. شما می‌توانید با مراجعه به فروشگاه‌های معتبر شهرتان، با توجه به انواع خیاطی و نوع پارچه‌تان ، نخ مورد نظر را تهیه نمایید.

تاثیر نمره نخ  در طبقه بندی انواع نخ در خیاطی

یکی از نکات مهم در هنگام خرید، دقت به نمره نخ است. نمره نخ به صورت وزن و طول محاسبه می‌شود و میزان قطر نخ را برایتان نمایان می‌کند. به طور مثال نمره یک نخ به صورت ۱۰۰ متر یک گرم باشد. یعنی هر صد متر از نخ، یک گرم وزن دارد. هرچه گرم وزن در طول یکسان، کمتر باشد، نخ نازک‌تر است.

نخ مناسب چرخ خیاطی

حال در اینجا به درک مناسبی از انواع نخ در خیاطی دست پیدا نمودید. بنابراین بهتر است قبل دوخت پارچه، به جنس و دوام پارچه مورد نظر دقت نمایید و سپس نخ را انتخاب کنید. همان طور که خودتان می‌دانید، بهره گیری از نخ ضخیم و با دوام برای پارچه‌های نازک و کم دوام مناسب نیست و پارچه در قسمت درز ریش می‌شود .همچنین بهره گیری از نخ نازک  و کم دوام برای پارچه‌هایی قطور مانند جین مناسب نبوده و درزها به آسانی باز می‌گردد.